Trong làn sóng phát triển của các phương tiện giao thông xanh, xe đạp điện đã trở thành “người bạn đồng hành” quen thuộc của hàng triệu người, từ học sinh, sinh viên đến người lớn tuổi nhờ sự tiện lợi, tiết kiệm và thân thiện với môi trường. Nhưng giữa những lợi ích đó, một câu hỏi pháp lý thường xuyên xuất hiện khiến nhiều người băn khoăn: “Xe đạp điện có cần biển số không?”. Hãy cùng Thế giới xe điện cập nhật chi tiết.

Xe đạp điện là gì theo quy định pháp luật?

Để trả lời câu hỏi “Xe đạp điện có cần biển số không?”, trước hết chúng ta cần hiểu rõ xe đạp điện là gì theo quy định pháp luật Việt Nam. Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP) và Luật Giao thông Đường bộ 2008, xe đạp điện được định nghĩa là phương tiện giao thông thô sơ, sử dụng động cơ điện hỗ trợ, có vận tốc thiết kế tối đa không vượt quá 25km/h và thường không yêu cầu người dùng đạp liên tục như xe đạp truyền thống. Điểm khác biệt lớn nhất so với xe máy điện nằm ở công suất và vận tốc: xe đạp điện có công suất động cơ dưới 0,25kW, trong khi xe máy điện có công suất lên đến 4kW và vận tốc tối đa 50km/h.

Sự phân biệt này là cơ sở pháp lý quan trọng để xác định yêu cầu đăng ký biển số. Theo quy định hiện hành, xe đạp điện được xếp vào nhóm xe thô sơ, tương tự xe đạp thông thường, và không thuộc diện phải đăng ký biển số như xe máy điện hay xe gắn máy. Tuy nhiên, ranh giới giữa xe đạp điện và xe máy điện đôi khi bị mờ nhạt do một số mẫu xe trên thị trường có thông số kỹ thuật vượt ngưỡng, dẫn đến nhầm lẫn trong việc áp dụng luật. Vì vậy, hiểu rõ định nghĩa pháp lý là bước đầu tiên để trả lời câu hỏi về biển số một cách chính xác.

Xe đạp điện có cần biển số không theo luật hiện hành (Tính đến tháng 3/2025)?

Xe đạp điện có cần biển số không? Tính đến ngày 18/3/2025, theo Luật Giao thông Đường bộ 2008 (hiệu lực đến hết 31/12/2024) và các nghị định liên quan, xe đạp điện được xem là phương tiện giao thông thô sơ, không thuộc nhóm xe cơ giới hay xe gắn máy. Điều này xuất phát từ khoản 1 Điều 3 của Luật Giao thông Đường bộ 2008, nơi xe thô sơ được định nghĩa là các phương tiện không sử dụng động cơ cơ khí hoặc chỉ có động cơ hỗ trợ với công suất rất thấp. Do đó, xe đạp điện với vận tốc tối đa không quá 25km/h và công suất dưới 0,25kW không cần đăng ký biển số, miễn là đáp ứng đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.

Tuy nhiên, có những điều kiện cụ thể để xe đạp điện được miễn đăng ký. Nếu xe không có bàn đạp hỗ trợ hoặc vượt quá vận tốc 25km/h, nó có thể bị xếp vào nhóm xe máy điện, lúc đó sẽ phải đăng ký biển số theo quy định của xe gắn máy (khoản 1 Điều 53 Luật Giao thông Đường bộ 2008). Thực tế, một số trường hợp ngoại lệ đã xảy ra khi người dùng mua phải xe đạp điện “trá hình” – vốn có thông số kỹ thuật giống xe máy điện nhưng được quảng cáo sai lệch.

Những trường hợp này dễ bị cơ quan chức năng xử phạt nếu không đăng ký biển số, khiến người dùng rơi vào tình huống vi phạm mà không hề hay biết. Vì vậy, việc kiểm tra kỹ thông số xe trước khi mua là điều vô cùng quan trọng để đảm bảo tuân thủ luật hiện hành.

Thay đổi từ luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 (Hiệu lực 1/1/2025)

Xe đạp điện có cần biển số không? Từ ngày 1/1/2025, Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ 2024 sẽ thay thế Luật Giao thông Đường bộ 2008, mang đến nhiều quy định mới liên quan đến xe đạp điện và yêu cầu đăng ký biển số. Theo Điều 3 của Luật mới, xe đạp điện vẫn được phân loại là phương tiện giao thông thô sơ nếu giữ nguyên các tiêu chuẩn: vận tốc tối đa không quá 25km/h và công suất động cơ dưới 0,25kW. Trong trường hợp này, xe đạp điện không cần đăng ký biển số, tiếp tục duy trì đặc quyền “miễn phí pháp lý” như trước đây.

Tuy nhiên, nếu xe đạp điện có vận tốc hoặc công suất vượt ngưỡng (ví dụ, từ 25km/h lên 50km/h hoặc công suất từ 0,25kW đến 4kW), nó sẽ bị xếp vào nhóm xe máy điện theo Điều 58 Luật mới, bắt buộc phải đăng ký biển số và người điều khiển cần đủ 16 tuổi. Thủ tục đăng ký (nếu cần) bao gồm: chuẩn bị giấy tờ như hóa đơn mua xe, chứng minh nhân dân/căn cước công dân, giấy chứng nhận hợp chuẩn; nộp hồ sơ tại cơ quan Công an cấp quận/huyện; chi phí dự kiến khoảng 50.000-100.000 đồng tùy địa phương. Quy định này nhằm siết chặt quản lý các phương tiện điện, tránh tình trạng “xe đạp điện trá hình” tràn lan, đồng thời đảm bảo an toàn giao thông trong bối cảnh ngày càng nhiều người sử dụng loại xe này. Do đó, từ 2025, câu trả lời cho “Xe đạp điện có cần biển số không?” sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào thông số kỹ thuật của từng chiếc xe.

Hậu quả nếu không tuân thủ quy định về biển số

Mức phạt theo nghị định 100/2019/NĐ-CP

Việc không tuân thủ quy định về biển số có thể dẫn đến các hình phạt cụ thể theo luật hiện hành. Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP), nếu xe đạp điện bị xác định là xe máy điện do vượt ngưỡng vận tốc (trên 25km/h) hoặc công suất (trên 0,25kW) mà không đăng ký biển số, người điều khiển sẽ bị phạt tiền từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng (khoản 4 Điều 17). Ngoài ra, nếu xe được giao cho người dưới 16 tuổi sử dụng, phụ huynh hoặc người giám hộ sẽ bị phạt từ 800.000 đồng đến 2.000.000 đồng (khoản 5 Điều 30). Đây là mức phạt nhằm răn đe và đảm bảo người dùng nhận thức rõ trách nhiệm pháp lý khi sử dụng xe không đúng quy định.

Các hình phạt mới từ nghị định 151/2024/NĐ-CP (Dự kiến)

Từ ngày 1/1/2025, Nghị định 151/2024/NĐ-CP (dự kiến ban hành kèm Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ 2024) có thể nâng mức phạt để tăng tính răn đe. Ví dụ, mức phạt cho việc không đăng ký biển số đối với xe đạp điện vượt ngưỡng có thể tăng lên 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng, tùy theo mức độ vi phạm. Ngoài ra, nghị định mới có thể bổ sung hình thức xử lý nghiêm khắc hơn như tạm giữ phương tiện trong 7 ngày hoặc tịch thu vĩnh viễn nếu tái phạm nhiều lần. Những thay đổi này phản ánh nỗ lực của nhà nước trong việc quản lý chặt chẽ hơn các phương tiện điện, đặc biệt khi số lượng xe đạp điện “trá hình” ngày càng gia tăng trên thị trường.

Nguy cơ tịch thu phương tiện và ảnh hưởng an toàn giao thông

Ngoài các mức phạt tiền, việc không đăng ký biển số (nếu bắt buộc) còn dẫn đến nguy cơ tịch thu phương tiện, đặc biệt khi xe đạp điện bị xếp vào nhóm xe máy điện mà không tuân thủ quy định. Điều này không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn làm gián đoạn nhu cầu di chuyển của người dùng.

Hơn nữa, xe không có biển số khó được quản lý khi xảy ra tai nạn giao thông, làm tăng nguy cơ mất an toàn cho cả người điều khiển và những người xung quanh. Một chiếc xe đạp điện vượt tốc độ, không đăng ký có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời, từ đó ảnh hưởng đến trật tự giao thông công cộng.

Kết luận

Xe đạp điện có cần biển số không đã được Thế giới xe điện chia sẻ một cách chi tiết. Dù luật hiện hành hay quy định mới từ 1/1/2025 có thể thay đổi cách nhìn về biển số, điều quan trọng nhất vẫn là sự hiểu biết và tuân thủ pháp luật. Hãy chọn cho mình một chiếc xe đạp điện đúng chuẩn, từ những địa chỉ uy tín như Thế Giới Xe Điện, để mỗi chuyến đi không chỉ là hành trình mà còn là niềm vui trọn vẹn.

>> Xem thêm: TOP 10+ các mẫu xe đạp điện phong cách trẻ trung, chuẩn gu giới trẻ với chất lượng vượt trội