Giải đáp thắc mắc ắc quy xe điện có an toàn không?

Ắc quy là nguồn sống của mọi chiếc xe điện, nhưng cũng là mối bận tâm lớn nhất về sự an toàn. Giữa những thông tin về các sự cố cháy nổ và thắc mắc về ắc quy xe điện có an toàn không thì đâu là sự thật và làm thế nào để bảo vệ chính mình? Thế giới xe điện này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện, giúp bạn sử dụng xe điện một cách an tâm tuyệt đối.

Phân loại ắc quy xe điện phổ biến và rủi ro tiềm ẩn của từng loại

Trên thị trường hiện nay, "ắc quy xe điện" thực chất bao gồm hai loại công nghệ chính, mỗi loại đều có những đặc tính và rủi ro tiềm ẩn riêng biệt. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng là yếu tố cốt lõi để có được câu trả lời chính xác nhất cho thắc mắc liệu ắc quy xe điện có an toàn không. Dưới đây là phân tích chi tiết về ắc quy chì-axit và pin Lithium-ion.

Ắc quy Chì-Axit

Ắc quy chì-axit là loại hình lưu trữ năng lượng truyền thống và phổ biến nhất trên các dòng xe đạp điện và xe máy điện giá rẻ. Ưu điểm lớn nhất của chúng là chi phí sản xuất và thay thế thấp, công nghệ đã được kiểm chứng qua nhiều thập kỷ và có độ bền cơ học khá tốt, chịu được các rung động trong quá trình di chuyển hàng ngày.

Tuy nhiên, rủi ro của loại ắc quy này cũng tồn tại. Nguy cơ chính là khả năng rò rỉ dung dịch axit ăn mòn nếu vỏ bình bị nứt vỡ. Một rủi ro khác là trong quá trình sạc, đặc biệt là khi sạc quá mức, ắc quy chì-axit có thể sinh ra khí hydro - một loại khí rất dễ cháy. Nếu sạc trong một không gian kín, không thông thoáng, lượng khí này tích tụ có thể tạo ra nguy cơ cháy nổ khi gặp tia lửa.

Dù vậy, các loại ắc quy khô, kín khí hiện đại đã giảm thiểu đáng kể các rủi ro này. Vì vậy, câu trả lời cho việc ắc quy xe điện có an toàn không đối với loại chì-axit phụ thuộc rất nhiều vào việc sử dụng bộ sạc phù hợp có chế độ tự ngắt và đảm bảo sạc ở nơi thông thoáng.

Pin Lithium-ion

Pin Lithium-ion (Li-ion) là công nghệ lưu trữ năng lượng hiện đại, được trang bị trên hầu hết các dòng xe điện trung và cao cấp. Ưu điểm của pin Li-ion là vượt trội: mật độ năng lượng rất cao giúp xe đi được quãng đường xa hơn, trọng lượng nhẹ hơn đáng kể và có tuổi thọ (số chu kỳ sạc-xả) dài hơn nhiều so với ắc quy chì-axit.

Rủi ro tiềm ẩn lớn nhất và được quan tâm nhiều nhất của pin Li-ion là hiện tượng "bất ổn nhiệt" (thermal runaway). Do chứa một lượng năng lượng lớn trong một không gian nhỏ, khi một cell pin bị hư hỏng (do va đập, lỗi sản xuất) hoặc bị quá nhiệt, nó có thể kích hoạt một phản ứng dây chuyền, giải phóng năng lượng cực nhanh dưới dạng nhiệt độ cao và khí dễ cháy. Đây chính là cơ chế gốc rễ khi người ta đặt câu hỏi liệu ắc quy xe điện có an toàn không khi nói về công nghệ Lithium.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất pin chính hãng đã giải quyết vấn đề này bằng cách tích hợp các Hệ thống Quản lý Pin (BMS) cực kỳ tinh vi để kiểm soát nhiệt độ, điện áp và dòng điện, ngăn chặn các điều kiện nguy hiểm. Do đó, việc ắc quy xe điện có an toàn không đối với pin Lithium gần như được quyết định hoàn toàn bởi chất lượng sản phẩm: pin chính hãng có BMS là rất an toàn, trong khi pin giả, pin trôi nổi không có lớp bảo vệ này lại cực kỳ nguy hiểm.

>> Tham khảo: Bộ 5 Ắc Quy TAILG 23Ah Thay Tại Nhà Miễn Phí 100%

Ắc quy xe điện có an toàn không hay không? 

Để trả lời một cách thẳng thắn cho câu hỏi ắc quy xe điện có an toàn không, câu trả lời là: CÓ, rất an toàn, NẾU đó là sản phẩm chính hãng, chất lượng cao và được sử dụng đúng cách. Vấn đề không nằm ở chỗ công nghệ ắc quy (dù là chì-axit hay Lithium-ion) vốn dĩ nguy hiểm, mà nằm ở chất lượng của sản phẩm bạn lựa chọn. Các loại ắc quy, pin trôi nổi, giá rẻ, không rõ nguồn gốc thường bị cắt giảm các vật liệu an toàn và thiếu các mạch bảo vệ quan trọng, do đó tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao nhất.

Ngược lại, các sản phẩm chính hãng từ những thương hiệu uy tín như Thiên Năng (Tianneng), XuPai hay các loại pin đi theo xe từ các hãng lớn như Osakar, Tailg... đều được sản xuất theo quy trình kiểm định nghiêm ngặt và tích hợp các công nghệ bảo vệ tiên tiến. Tuy nhiên, vai trò của người dùng cũng vô cùng quan trọng. Việc sử dụng sai bộ sạc, để pin bị va đập mạnh hay sạc ở nơi có nhiệt độ quá cao cũng có thể biến một viên pin tốt trở nên nguy hiểm. Vì vậy, việc ắc quy xe điện có an toàn không phụ thuộc lớn vào sự kết hợp giữa sản phẩm chất lượng và ý thức sử dụng của bạn.

Tóm lại, bạn hoàn toàn có thể yên tâm về sự an toàn của ắc quy xe điện. Bằng cách là một người tiêu dùng thông thái, lựa chọn sản phẩm chính hãng tại các địa chỉ uy tín và tuân thủ các nguyên tắc an toàn khi sạc và vận hành, bạn đã tự mình đưa ra câu trả lời chắc chắn nhất cho thắc mắc ắc quy xe điện có an toàn không.

Nhận diện các nguyên nhân gốc rễ gây ra sự cố cháy, nổ ắc quy xe điện

Để có thể chủ động phòng tránh các sự cố đáng tiếc, việc nhận diện đúng các nguyên nhân sâu xa có thể dẫn đến cháy, nổ ắc quy là vô cùng quan trọng. Câu trả lời cho việc một bộ ắc quy xe điện có an toàn không phụ thuộc rất lớn vào việc chúng ta có loại bỏ được những rủi ro này hay không. Các nguyên nhân này có thể đến từ chất lượng sản phẩm của nhà sản xuất, thói quen sử dụng của người dùng và cả những tác động từ bên ngoài.

Lỗi sản xuất, vật liệu kém chất lượng, thiếu mạch bảo vệ

Đây là nhóm nguyên nhân nguy hiểm hàng đầu và thường tiềm ẩn bên trong các sản phẩm ắc quy, pin giá rẻ, không rõ nguồn gốc. Các lỗi trong quá trình sản xuất, dù là nhỏ nhất như một tạp chất kim loại lẫn vào trong cell pin, cũng có thể gây ra hiện tượng đoản mạch nội bộ, dẫn đến quá nhiệt và cháy nổ sau một thời gian sử dụng. Việc sử dụng các vật liệu kém chất lượng cho các bộ phận quan trọng như màng ngăn cách điện giữa hai cực cũng làm tăng nguy cơ này.

Đặc biệt nguy hiểm là các loại pin/ắc quy trôi nổi thường bị cắt giảm hoặc không có Hệ thống Quản lý Pin (BMS) thông minh. Mạch bảo vệ này có vai trò sống còn trong việc ngăn chặn các tình huống sạc quá mức, xả quá sâu, quá nhiệt hay đoản mạch. Thiếu đi lớp phòng vệ quan trọng này, câu hỏi liệu ắc quy xe điện có an toàn không trở nên đáng báo động hơn bao giờ hết, vì pin sẽ không thể tự bảo vệ trước các sự cố về điện.

Sử dụng bộ sạc không tương thích, kém chất lượng

Một sai lầm phổ biến và cực kỳ nguy hiểm là việc sử dụng bộ sạc không đồng bộ hoặc sạc kém chất lượng. Mỗi bộ ắc quy được thiết kế để nhận một dòng điện và điện áp sạc tối ưu. Việc dùng một bộ sạc khác loại, đặc biệt là các loại sạc trôi nổi giá rẻ, có thể cung cấp dòng điện quá lớn hoặc điện áp không ổn định, gây áp lực và làm nóng pin một cách bất thường, dẫn đến phồng rộp và hư hỏng vĩnh viễn.

Những bộ sạc kém chất lượng này thường không có cơ chế tự ngắt khi đầy hoặc cơ chế này hoạt động không chính xác. Điều này dẫn đến tình trạng sạc nhồi liên tục, làm cho ắc quy bị quá nhiệt, các phản ứng hóa học bên trong trở nên mất kiểm soát và có thể dẫn đến cháy nổ. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu của các vụ cháy xe điện khi đang sạc.

Sạc pin/ắc quy sai cách

Ngay cả khi sử dụng pin và sạc chính hãng, những thói quen sạc sai cách của người dùng cũng có thể gây ra nguy hiểm. Một trong số đó là việc cắm sạc ngay sau khi vừa sử dụng xe một quãng đường dài. Lúc này, ắc quy vẫn còn đang ở nhiệt độ cao, việc nạp thêm năng lượng ngay lập tức sẽ khiến nhiệt độ tiếp tục tăng, đẩy nhanh quá trình lão hóa và tăng rủi ro sự cố.

Bên cạnh đó, việc sạc xe ở những nơi có nhiệt độ cao, bí khí như trong cốp xe, gần bếp gas, hoặc phủ chăn màn, quần áo lên bộ sạc và ắc quy cũng cực kỳ nguy hiểm. Hành động này làm nhiệt không thể tản đi, gây ra hiện tượng quá nhiệt cục bộ. Thói quen sạc qua đêm liên tục không giám sát cũng tiềm ẩn rủi ro nếu có bất kỳ sự cố nào về điện hoặc ắc quy.

Ắc quy bị va đập mạnh, biến dạng, hoặc ngập nước

Cấu trúc vật lý bên trong của pin và ắc quy rất nhạy cảm. Việc để xe bị ngã đổ, va chạm mạnh hoặc làm rơi trực tiếp bộ ắc quy có thể làm biến dạng các cell pin, làm rách lớp màng ngăn cách điện giữa các cực. Điều này có thể gây ra đoản mạch bên trong và kích hoạt phản ứng cháy nổ ngay lập tức hoặc sau một thời gian.

Môi trường cũng là một yếu tố cần lưu ý. Việc để xe hoạt động trong vùng ngập nước sâu có thể làm nước xâm nhập vào bộ ắc quy và các mạch điện, gây chập cháy. Tương tự, việc thường xuyên để xe dưới trời nắng gắt cũng làm tăng nhiệt độ của ắc quy một cách bị động. Những tác động này đều ảnh hưởng trực tiếp đến việc liệu ắc quy xe điện có an toàn không trong quá trình sử dụng lâu dài.

Cần làm gì ngay lập tức khi phát hiện pin xe điện có dấu hiệu bất thường?

Khi bạn phát hiện pin hoặc ắc quy xe điện có những dấu hiệu bất thường như phồng rộp, biến dạng, nóng lên một cách bất thường ngay cả khi không sử dụng, hoặc có mùi khét, mùi hóa chất lạ, đây là những cảnh báo nguy hiểm không thể bỏ qua. Lúc này, câu trả lời cho việc ắc quy xe điện có an toàn không là KHÔNG, và bạn cần hành động ngay lập tức theo các bước sau để đảm bảo an toàn cho bản thân và mọi người xung quanh.

• Nếu có thể và nhận thấy còn an toàn để tiếp xúc, hãy nhanh chóng di chuyển cả chiếc xe hoặc chỉ riêng bộ pin (nếu là pin rời) đến một không gian mở, thông thoáng như sân trống, vỉa hè rộng.
• Đặt nó cách xa tất cả mọi người và các vật liệu dễ cháy như giấy, vải, xăng dầu, xe cộ khác... Lúc này, việc ắc quy xe điện có an toàn không không còn quan trọng bằng việc đảm bảo an toàn cho khu vực xung quanh.
• Trong trường hợp pin đã bắt đầu bốc khói hoặc phát lửa, hãy nhớ rằng dập lửa pin Lithium bằng nước có thể gây ra phản ứng hóa học nguy hiểm và làm cho đám cháy bùng lên dữ dội hơn, thậm chí gây nổ.
• Hãy sử dụng bình chữa cháy chuyên dụng cho đám cháy kim loại (loại D) hoặc dùng một lượng lớn cát, đất khô để phủ lên nhằm dập tắt ngọn lửa.
• Khi có dấu hiệu cháy, hãy gọi ngay cho lực lượng phòng cháy chữa cháy (114) và nhanh chóng sơ tán mọi người ra khỏi khu vực nguy hiểm.
• Nếu pin chỉ có dấu hiệu nóng hoặc phồng nhưng chưa cháy, hãy liên hệ ngay với trung tâm bảo hành của hãng xe hoặc một cơ sở sửa chữa xe điện chuyên nghiệp và uy tín Thế giới xe điện ngay lập tức.

Kết luận

Ắc quy xe điện có an toàn không đã được chia sẻ chi tiết phía trên. An toàn của ắc quy xe điện không phải là điều may rủi, mà nằm trong sự lựa chọn thông thái và ý thức sử dụng của chính bạn. Bằng cách ưu tiên các sản phẩm chính hãng và tuân thủ các nguyên tắc an toàn, bạn hoàn toàn có thể loại bỏ các rủi ro, biến chiếc xe điện thành người bạn đồng hành đáng tin cậy trên mọi hành trình.

>> Xem thêm: Bộ 5 acquy thiên năng M7 20Ah thay miễn phí ngay tại nhà - ALO NGAY!!!!